دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا آغاز شد | مذاکره در مسقط، دیپلماسی در ریاض!
امروز دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در مسقط آغاز می‌شود. ایران با دو تیم فنی و سیاسی در این دور از مذاکرات حاضر شده است، در حالی که هیأت آمریکایی تنها به عنوان تیم مذاکره‌کننده به عمان رفته‌اند. استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا، هشدار داده است که در صورت عدم دستیابی به نتیجه، مذاکرات متوقف خواهد شد و مسیر دیگری برای روابط دو کشور در پیش خواهد گرفت. این در حالی است که وزیر امور خارجه ایران، سید عباس عراقچی، در تلاش است تا از ظرفیت‌های همسایگان منطقه‌ای مانند قطر و عربستان برای تسهیل روند مذاکرات و تضمین منافع ایران استفاده کند.
به گزارش میلی و به نقل از تجارت نیوز، امروز چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران در مسقط برگزار می‌شود.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان این روزها و در سفر به دوحه و ریاض تلاش داشت تا از ظرفیت قطر و عربستان در راستای دستیابی به توافق با آمریکا استفاده کند؛ دوحه و ریاض همپیمانان منطقه‌ای واشنگتن در خاورمیانه به شمار می‌روند و دارای روابط بسیار مستحکمی با ایالات متحده هستند تا آنجا که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در نخستین سفر منطقه‌ای خود قرار است میهمان پادشاهی سعودی، امیر قطر و امیر امارات باشد.
این در حالی است که به نوشته اسرائیل هیوم در این سفر برای رفتن به اسرائیل «برنامه ای ندارد و تنها در صورتی که معامله تبادل اسرا با حماس محقق شود احتمالاً دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا طی سفر خود به خاورمیانه به اسرائیل نیز سفر کند.»
پیشتر روزنامه جروزالم پست به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی گزارش داده بود که «واشنگتن می‌تواند بدون مشارکت اسرائیل، توافق خود با عربستان سعودی را پیش ببرد، مگر اینکه اسرائیل رویه خود را تغییر دهد؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به طور فزاینده‌ای از موضع اسرائیل در مورد مذاکرات آتش‌بس ناامید شده است.»
گره‌هایی که وا کنده می‌شوند
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، معتقد است مسیر آینده برنامه هسته‌ای ایران، با تکیه بر دو موضوع غنی‌سازی اورانیوم و لغو تحریم‌ها قرار دارد و اگر هدف ایالات متحده محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای‌اش باشد، تهران از «هیچ یک از حقوق خود» عقب‌نشینی نخواهد کرد.
او در دوحه در گفت‌وگو با الجزیره می‌گوید: «من همیشه گفته‌ام که اگر… هدف یک توافق… تضمین این باشد که ایران هرگز [سلاح] هسته‌ای که قبلاً به آن اعطا شده است، نداشته باشد… توافق در دسترس ما خواهد بود اما اگر طرف مقابل خواسته‌های غیرواقع‌بینانه‌ای داشته باشد، ما با مشکل مواجه خواهیم شد.» ا
او این سخنان را در پاسخ به اظهارات اخیر استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا بیان کرد که در مصاحبه‌ای با بریتبارت نیوز گفته بود «ایالات متحده «حرف ایران را مبنی بر اینکه سلاح هسته‌ای نمی‌خواهد، می‌پذیرد»، اما شرایط خاصی را برای تأیید چنین موضعی تعیین می‌کند.»
ویتکاف مدعی شده بود: «اگر (ایرانی‌ها) چنین احساسی دارند، پس تأسیسات غنی‌سازی آن‌ها باید برچیده شود. آن‌ها نمی‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند. آن‌ها باید تمام سوختی را که در آنجا دارند رقیق کنند و آن را به مکانی دوردست بفرستند؛ و اگر می‌خواهند یک برنامه غیرنظامی را اجرا کنند، باید به یک برنامه غیرنظامی روی آورند.»
البته این تنها ویتکاف نیست که در کشاکش مذاکرات فنی ایران و آمریکا، از برچیده شدن تاسیاسات هسته‌ای ایران سخن می‌گوید. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در گفت‌وگو با فاکس نیوز بر فشار حداکثری بر ایران و جلوگیری از دستیابی کشورمان به سلاح هسته‌ای سخن گفته و ادعا کرده بود: «رئیس‌جمهور ترامپ رئیس‌جمهوری صلح‌طلب است و به دنبال جنگ نیست. اما ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد. مسیری برای ایران ارائه شده، و این به آن‌ها بستگی دارد که آن را بپذیرند. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، ترامپ از نیروی نظامی برای نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران استفاده خواهد کرد.»
او افزوده بود: «ایران باید غنی‌سازی را متوقف کند، تأسیساتش توسط بازرسان آمریکایی غیرفعال شود، و بازرسی‌های هر زمان و هر مکان پذیرفته شود؛ شکست توافق اوباما نشان داد که بازرسی‌های نظامی ضروری است و البته ایران در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد، و ما فشار حداکثری را ادامه می‌دهیم.»
با وجود خوشبینی‌های بسیار زیاد در رابطه با حصول به یک توافق حتی موقت در هفته‌های آینده، اظهارات غیرسازنده عالی رتبه‌ترین مقام دستگاه سیاست خارجی آمریکا نشان می‌دهد که شاید مسیر دستیابی به توافق تهران و واشنگتن چندان هم بی‌پیچ و خم نباشد اگر چه آنطور که عراقچی می‌گوید: «مذاکرات رو به جلو است و طبیعتاً هر چه جلوتر برویم، به مشورت‌ها و بررسی‌های بیشتری نیاز است.»
بررسی‌هایی که به تعویق یک هفته‌ای دور چهارم مذاکرات با توضیح «دلایل لجستیکی» منجر شد.
حمایت همسایگان؛ نقطه قوت مذاکرات با واشنگتن
اگر وزیر خارجه کشورمان در زمان دیگری راهی عربستان و قطر دو مقصد مهم خاورمیانه‌ای رئیس‌جمهور آمریکا می‌شد می‌توانستیم همانطور که او می‌گوید آن‌ها را «مشورت‌های مداوم» با کشور‌های همسایه توصیف کنیم اما با اهتمام به سفر هفته جاری رئیس‌جمهور آمریکا به کشور‌های مذکور شاید علاوه بر رسیدگی به «نگرانی‌ها و منافع متقابل» اعراب در موضوع پرونده هسته‌ای کشورمان، ایران به دنبال اطمینان از میزان کمک‌های قطر و عربستان در مذاکرات ایران و آمریکا هم باشد؛ تهران همین حالا از حمایت و پشتیبانی مسقط برخوردار است و اگر از دیدگاه مثبت دوحه و ریاض به عنوان دو همپیمان منطقه‌ای آمریکا که از قضا همسایگان ایران هم هستند برخوردار شود با طیب خاطر بیشتری پای میز مذاکره با ایالات متحده می نشیند.
ایران هنوز خاطره چوب لای چرخ گذاشتن‌های سعودی‌ها در خلال مذاکرات برجام را فراموش نکرده است. عراقچی در این رابطه به الجزیره می‌گوید: « ایران به طور منظم با عربستان سعودی در تماس است، اما هدف از این سفر «مشورت با همکاران سعودی ما، به ویژه در مورد مذاکرات ایران و آمریکا» بوده است؛ ما می‌خواهیم مطمئن شویم که همه موافق هستند و هیچ نگرانی وجود نخواهد داشت… بنابراین‌امیدوارم وقتی به توافق رسیدیم، این اتفاق بیفتد.»
البته ابراز امیدواری وزیر امور خارجه کشورمان در حالی عنوان می‌شود که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در راستای اجرای سیاست چماق و هویج ایالات متحده پیش از این هشدار داده بو: « اگر مذاکرات روز یکشنبه با ایران سازنده نباشد، دیگر ادامه نخواهد یافت و ما باید مسیر دیگری را در پیش بگیریم.» مسیری که به هیچ وجه مورد خواست دیدگاهی که مایل به حل و فصل اختلافات ایران و آمریکا پای میز مذاکره هستند، نیست و در تلاش است تا با در پیش گرفتن یک دیپلماسی سازنده، اجازه ندهد بار دیگر آتش جنگ در منطقه شعله‌ور شود.
منبع
تجارت نیوز
