استاد نمونه، باید انگیزه‌آفرین باشد و روحیه کار تیمی را در دانشجویان بپرورد
۱۵:۲۴ – ۲۱ ارديبهشت ۱۴۰۴ باشگاه خبرنگاران جوان – آئین دوازدهمین دوره جشنواره آموزش دانشگاه تهران، با حضور محمدحسین امید، سرپرست دانشگاه تهران، محمود کمره‌ای، معاون آموزشی و جمعی از اعضای هیأت رئیسه برگزار شد و اعضای هیأت علمی و کارکنان برگزیده حوزه آموزش دانشگاه مورد تقدیر قرار گرفتند.
در این مراسم، امید، سرپرست دانشگاه، ضمن تبریک هفته گرامیداشت مقام معلم گفت: «به‌رغم گذشت سال‌ها از دوران تحصیل بنده، خاطره معلمان خوبی که داشته‌ام همچنان با من است. اکنون که به آن خاطرات بازمی‌گردم، درمی‌یابم که رویکرد آنان در آموزش بوده که چنین تأثیر ماندگاری را بر ذهن من گذاشته است. از جمله این معلمان اثرگذار، زنده‌یاد استاد دکتر خلیلی از استادان دانشگاه تهران بودند که نه تنها از نظر علمی، بلکه از نظر منش و اخلاق، الهام‌بخش برای بنده بودند و حتی در شیوه آموزش از ایشان الگو گرفتم.»
استاد دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در ادامه سخنانش، ویژگی‌های ضروری برای یک استاد دانشگاه را چنین برشمرد: «نخستین لازمه یک استاد دانشگاه، تخصص او است. طبیعتاً کسی که به اندازه کافی غرق در موضوع تخصصی‌اش نباشد، در آموزش آن موضوع نیز موفق نخواهد بود. دومین ویژگی، توانایی بیان و تدریس است. بسیار بوده‌اند استادان دانشمندی که به دلیل عدم توانایی در ارائه مطلب، کلاس مفید و ثمربخشی نداشته‌اند. دیگر اینکه با توجه به شرایط امروز جامعه، ضروری است استاد به دانشجویان انگیزه بخشد، هرچند عامل این بی‌انگیزگی دانشجو، عاملی عمومی و بیرون از دانشگاه باشد.»
سرپرست دانشگاه تهران ضمن اشاره به توانایی ارتباطی و روزآمد بودن استاد به عنوان ویژگی‌های دیگر استاد نمونه، گفت: «وجه دیگری از رسالت آموزشی استاد دانشگاه، تعهد حرفه‌ای است. استاد متعهد، علاقه‌مند و پیگیر یادگیری است و به ارائه مطالب بسنده نمی‌کند. افزون بر این، استاد می‌باید پشتیبان و راهنمای دانشجو باشد، چرا که نسل امروز به‌رغم ظاهر بی‌تفاوت و ادعای بی‌نیازی، گاهی به این راهنمایی و پشتیبانی نیاز دارد.»
امید در پایان افزود: «آخرین ویژگی که به نظرم اهمیت بسیار دارد، آموزش کار گروهی است. این خصلتی کمیاب در نسل‌های پیشین است و ما به عنوان استاد وظیفه داریم که این نقیصه را در نسل جوان رفع کنیم و روحیه کار تیمی را در آنان بپروریم.»
در این مراسم همچنین کمره‌ای، معاون آموزشی دانشگاه تهران، گزارشی از ادوار و فرایند جشنواره آموزش دانشگاه ارائه کرد و با اشاره به برگزیده شدن ۷۷ نفر در جشنواره امسال، گفت: «برگزیدگان امسال شامل ۵ استاد بازنشسته به عنوان پیش‌کسوت آموزش، ۴۱ عضو هیأت علمی، ۳ معاون و مدیر و ۲۸ کارشناس حوزه آموزش دانشگاه هستند.»
وی به وجود وظایف دیگری در کنار وظایف آموزشی دانشگاه اشاره کرد و گفت: «پژوهش و گستردن مرز‌های علم، ارتقای جایگاه بین‌المللی دانشگاه و مسئولیت اجتماعی از جمله این وظایف است.»
در این مراسم همچنین مجید نیلی احمدآبادی، استاد دانشکده برق و کامپیوتر دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، در سخنانی با موضوع اهمیت هوش مصنوعی در زیست‌بوم یادگیری در دانشگاه، گفت: «کشور ما اگرچه در توسعه کمی آموزش عالی، یعنی تعداد دانشجو و مقاله، موفق بوده، از نظر کیفی چندان موفق نبوده است. بنابراین، برای رسیدن به کیفیت مطلوب، نیازمند روش‌هایی برای کاهش هزینه و افزایش کیفیت هستیم.»
نیلی احمدآبادی، در بخش دیگر سخنان خود، ضمن ارائه گزارشی تاریخی از تحولات دانش بشری، گفت: «نوشتن نخستین انقلاب در تبادل و انباشت دانش بشری بود. پس از آن، کشف زبان ریاضی، نقطه عطف دیگری بود که مدل‌سازی بسیاری از پدیده‌های طبیعی و تجربی را امکان‌پذیر کرد. اشکال زبان ریاضی این بود که توان مدل‌سازی از پدیده‌های پیچیده‌ی فیزیکی را نداشت. افزون بر این، پدیده‌های انسان‌محور نیز به دلیل پیچیدگی بسیارشان، به مدل ریاضی درنمی‌آمدند.»
استاد هوش ماشین و رباتیک دانشگاه تهران، ظهور هوش مصنوعی مدل-داده‌محور را نقطه عطف بعدی برشمرد و گفت: «حدود ده سال پیش، هوش مصنوعی داده‌محور، مدل‌سازی پدیده‌های پیچیده را با استفاده از حجم گسترده داده ممکن کرد. نتیجه این تحول، دست‌یابی به تئوری‌های بسیار دقیق‌تر نسبت به مدل‌سازی‌های ریاضی بود. این تحول، عرصه نایقینی و ابهام را در دانش بشری کمتر و کمتر کرد.»
وی این تحولات را ظهور هوش مصنوعی زبان-تصویرمحور دانست و گفت: «با ظهور این فناوری در دو سال اخیر، هوش مصنوعی قادر شده است به زبان آدمیان سخن بگوید و او را نقد و تحلیل کند. این در واقع طلیعه یک تمدن جدید است.»
نیلی احمدآبادی پیامد‌های این تحول را در آموزش عالی این‌گونه توصیف کرد: «زیرساخت دانشگاهی این تمدن نوظهور، حوزه میان‌رشته‌ای و فرارشته‌ای است. ضروری است به جای تجزیه موضوعات به رشته‌های مختلف، رویکردی جامع و فرارشته‌ای به موضوعات جامع داشته باشیم. از سوی دیگر، سرعت تغییرات باعث ظهور فزاینده نیاز‌های تازه و تازه‌تر می‌شود. متعاقباً طول عمر آموخته‌های تخصصی کوتاه می‌شود، به‌گونه‌ای که دیگر دانشگاه تنها با قشر جوان سروکار ندارد، متخصصان نیز برای به‌روز کردن دانش خود پیوسته به دانشگاه رجوع خواهند کرد. این خود یادآور ضرورت توانمندسازی دانش‌آموختگان در خودیادگیری است.»
استاد دانشگاه تهران، در پایان، با بیان اینکه تقسیم وظایف دانشگاه به آموزش، پژوهش و نوآوری جوابگوی نیاز زمانه امروز نیست و این سه وظیفه باید به صورت یک پیوستار اجرا شود، گفت: «تمدن امروز، تمدن شخصی‌سازی است. در حوزه آموزش عالی نیز باید شخصی‌سازی اجرا شود، چرا که هر کس به یک شیوه بهتر یاد می‌گیرد: یکی به صورت جمعی و دیگری به صورت فردی، یکی به صورت مکتوب و دیگری به صورت تصویری. آنچه امکان شخصی‌سازی آموزش را فراهم می‌کند، فضای دوزیستی تمدن امروز، یعنی زیست دیجیتالی در کنار زیست فیزیکی است که باید از آن بهره برد.»
منبع: دانشگاه تهران
