چرا بازار مسکن بدون خریدار شده؟/ دلایل رکود بازار املاک ایران
امسال نیز بازار مسکن با رکود تورمی روبروست و در صورتی که سیاست‌های اقتصادی تغییر نکند، شرایط در اواخر بهار و اوایل تابستان بحرانی‌تر خواهد شد. علیرضا سرحدی، کارشناس بازار مسکن، در گفت‌وگویی به بررسی دلایل این رکود و مشکلات پیش روی خریداران و فروشندگان پرداخته است.
وام‌های خرید مسکن؛ کارایی پایین و اقساط گزاف
سرحدی با اشاره به اینکه وام‌های خرید مسکن به دلیل اقساط بالا مورد استقبال قرار نگرفته، گفت: مردم توان پرداخت این اقساط سنگین را ندارند و این وام‌ها بلااستفاده مانده‌اند. این تسهیلات تنها هزینه خرید ۱۰ تا ۲۰ متر از یک واحد مسکونی را پوشش می‌دهد و عملاً کمکی به خریداران نمی‌کند.
وی افزود: افزایش وام‌های خرید مسکن نیز راه‌حل کارآمدی نیست چرا که اقساط غیرقابل پرداخت می‌شود. فردی با درآمد ماهانه ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان توان پرداخت ماهیانه ۲۰ میلیون تومان قسط را ندارد و همین موضوع باعث شده تا تسهیلات بانکی نه در بازپرداخت قابل مدیریت باشد و نه در مبلغ مؤثر.
مسائل اقتصاد کلان و بحران مستأجران
سرحدی تاکید کرد که افزایش هزینه‌های اجاره‌نشینی و رشد نامتناسب حقوق‌ها باعث شده تا بسیاری از مستأجران به مناطق کوچک‌تر و ارزان‌تر نقل مکان کنند. این امر مهاجرت به مناطق کم‌برخوردار یا حاشیه‌ای را افزایش داده است. در این شرایط، دولت نیز توان رفع مشکلات مربوط به پرداخت تسهیلات مسکن را ندارد.
وی با اشاره به تجربه کشورهای توسعه‌یافته پیشنهاد کرد که دولت ایران نیز می‌تواند با مدل‌های مشابه مانند ساخت مسکن برای اجاره توسط شرکت‌ها و شهرداری‌ها، بازار اجاره‌نشینی را تنظیم کند. اما در حالت کنونی چنین مدل‌هایی در کشور وجود ندارد.
چالش‌های اجاره و پیامدهای محدودسازی نرخ‌ها
این کارشناس بیان کرد که اگر دولت بخواهد به محدودسازی نرخ اجاره‌نشینی بپردازد، موجرها ممکن است به قراردادهای غیررسمی روی بیاورند که به مشکلات قضائی و حقوقی منجر خواهد شد. در این میان، ساخت مسکن و افزایش تولید به عنوان یکی از راه‌های کاهش قیمت‌ها و رونق بازار پیشنهاد شد.
رابطه مستقیم درآمد مردم و رونق بازار مسکن
سرحدی تاکید کرد که افزایش درآمد مردم و اشتغال‌زایی پیش‌شرط اساسی رونق در بازار مسکن است. وی افزود: تا زمانی که درآمد واقعی مردم افزایش نیابد، هم در بازپرداخت اقساط وام‌ها و هم در تأمین هزینه‌های اولیه خرید مسکن مشکلات جدی وجود خواهد داشت.
رکود تورمی بازار مسکن ادامه دارد
در پایان، سرحدی با تاکید بر رکود تورمی موجود در بازار مسکن گفت: در سال جاری نیز بازار مسکن قفل شده است، زیرا نه خریداران قدرت خرید دارند و نه فروشندگان مایل به کاهش قیمت هستند. اگر سیاست‌های اقتصادی اصلاح نشوند، شرایط به مرور بدتر خواهد شد.
عوامل رکود بازار مسکن توضیحات
وام‌های خرید مسکن
اقساط سنگین و عدم تناسب با درآمد مردم
افزایش نرخ اجاره‌نشینی
مهاجرت مستأجران به مناطق کمتر برخوردار
عدم کنترل تورم
کاهش قدرت خرید و رکود اقتصادی
ساخت ناکافی مسکن
عرضه کم و افزایش قیمت‌ها
